| menu |
|
 |
| მინი-ჩათი |
|
|
|
| სტატისტიკა |
|
|
| ძებნა |
|
|
| საიტის მეგობრები |
|
|
|
 | |  |
|
|
ასტრონომია
| |
| ele_elle | თარიღი: ოთხშაბათი, 20.05.2009, 12:43 | შეტყობინება # 41 |
 ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| auu mashin me viqnebi aqac astronomiis maswii raaaa, xo sheileeba?? moicat bekas PMs miuvweer
|
| |
| |
| be-ka(edward)cullen | თარიღი: ოთხშაბათი, 20.05.2009, 19:06 | შეტყობინება # 42 |
 ჰოგვორტსის დირექტორი
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 479
სტატუსი: offline
| ele_elle, gilocav shen xar astronoomiis axali maswi
|
| |
| |
| hermi | თარიღი: ოთხშაბათი, 20.05.2009, 22:13 | შეტყობინება # 43 |
 ძლიერი ჯადოქარი
ჯგუფი: პროფესორი
შეტყობინებები: 92
სტატუსი: offline
| ele_elle gilocav da warmatebebs gisurveb shens axal sakmianobashi. 
|
| |
| |
| ele_elle | თარიღი: ხუთშაბათი, 21.05.2009, 21:43 | შეტყობინება # 44 |
|
ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| xoooo rogorc xedavt me var tqveni axali maswi da gadzlevt axal davalebas: daweret zogadad astronomiis dargis shesaxeb, vinc ar dawers tavis klubs -20 qulas davuwer!!
|
| |
| |
| ele_elle | თარიღი: კვირა, 24.05.2009, 12:38 | შეტყობინება # 45 |
|
ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| ra aris aravin ar weeers?? es me davweeer diiidiii xnis win da kide ert dges velodebi romeli klubc ar dawers -20 qulas miigebs!!!!
|
| |
| |
| be-ka(edward)cullen | თარიღი: კვირა, 24.05.2009, 15:07 | შეტყობინება # 46 |
|
ჰოგვორტსის დირექტორი
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 479
სტატუსი: offline
| ფიზიკური კოსმოლოგია (ბერძ. κοσμολογία – სამყაროს ვსწავლობ)) ასტროფიზიკის განშტოებაა და შეისწავლის კოსმოსის სტრუქტურას, ცდილობს პასუხი გასცეს ისეთ ფუნდამენტულ შეკითხვებს, როგორიცაა სამყაროს შექმნა და ევოლუცია. კოსმოლოგია ჩართულია კოსმიურ სხეულთა მოძრაობისა და პირველადი საწყისის შესწავლაში. ადამიანთა განვითარების ისტორიის დიდი ნაწილის მანძილზე ეს საკითხი მეტაფიზიკის საგანი იყო. კოსმოლოგიას, როგორც მეცნიერებას, დასაბამი მისცა კოპერნიკის პრინციპმა, რომლის მიხედვით ციური სხეულები დედამიწისთვის იდენტურ ფიზიკურ კანონებს ემორჩილებიან, და ნიუტონის მექანიკამ, რომელმაც საშუალება მისცა ადამიანებს გარკვეულიყვნენ ამ სხეულთა მოძრაობის კანონზომიერებებში. ფიზიკური კოსმოლოგია, დღევანდელი გაგებით, დაიწყო მე-20 საკუნეში ალბერტ აინშტაინის ფარდობითობის თეორიისა და უკიდურესად შორეულ ობიექტებზე გაუმჯობესებული ასტრონომიული დაკვირვების მეთოდების განვითარებასთან ერთად.წარმოდგენები გარე სამყაროს აგებულების შესახებ კაცობრიობის კულტურის განუყოფელ ნაწილს წარმოადგენენ. ეს წარმოდგენები ყოველი ეპოქის ცოდნის დონესა და ბუნების შესწავლის გამოცდილებას ასახავდნენ. ადამიანის მიერ შეცნობილი სამყაროს სივრცულ – დროითი მასშტაბების ზრდასთან ერთად კოსმოლოგიური წარმოდგენები განიცდიდნენ ცვლილებებს.მათემატიკური დასაბუთების მქონე პირველ კოსმოლოგიურ მოდელს კლავდიუს პტოლემეოსის გეოცენტრული სისტემა წარმოადგენდა. ეს სისტემა მეცნიერებაში დაახლოებით ათას ხუთასი წლის განმავლობაში ბატონობდა. შემდგომ, მეთექვსმეტე საუკუნეში, მას კოპერნიკის გელიოცენტრული სისტემა ჩაენაცვლა. ტელესკოპების გამოგონებამ და სრულყოფამ შეცნობილი სამყაროს მასშტაბების არნახული ზრდა გამოიწვია. დაბოლოს, XX საუკუნის დასაწყისში ადამიანმა სამყარო მეტაგალაქტიკად, ანუ გალაქტიკების ერთობლიობად მოიაზრა. კოსმოლოგიური მოდელების ამ ისტორიული ჯაჭვის განხილვა ცხადყოფს, რომ სამყაროს ყოველი სისტემა იმხანად საკმარისად კარგად შესწავლილ ციურ სხეულთა უდისესი სისტემის მოდელს წარმოადგენდა. ასე, მაგალითად, პტოლემეოსის სისტემა სწორედ ასახავდა დედამიწის და მთვარის ერთობლიობას, კოპერნიკის სისტემა მზის სისტემის მოდელი იყო, ხოლო უილიამ ჰერშელის იდეები გალაქტიკის აგებულების ზოგიერთ თვისებას ასახავდნენ. თუმცა, თავის დროზე, ყოველ სისტემას მთელი სამყაროს აგებულების აღწერის პრეტენზია ჰქონდა. კოსმოლოგიის განვითარების ეს მდგრადი ტენდენცია დაიმზირება XX საუკუნის კოსმოლოგიაშიც. ჯერ კიდევ XIX საუკუნეში გაირკვა, რომ ნიუტონის მიზიდულობის კანონი და კლასიკური ფიზიკა ადეკვატურად ვერ აღწერენ მატერიის უსასრულო განაწილებას სივრცეში. მათი გამოყენების მცდელობას პარადოქსების მთელი წყება მოჰყვა (იხ. გრავიტაციული პარადოქსი, ფოტომეტრული პარადოქსი, სამყაროს "სითბური სიკვდილი"). თანამედროვე კოსმოლოგია ჩაისახა XX საუკუნის დასაწყისში, მას შემდეგ, რაც აინშტაინმა ფარდობითობის ზოგადი თეორია შექმნა. მიზიდულობის ახალ თეორიაზე დაფუძნებული პირველი კოსმოლოგიური მოდელი (რელატივისტული მოდელი) 1917 წელს შეიქმნა. მისი ავტორი თავად აინშტაინი იყო. ეს მოდელი სტატიკურ სამყაროს აღწერდა, და ეწინააღმდეგებოდა ასტროფიზიკურ დაკვირვებებს. 1922 - 1924 წწ. ფრიდმანმა ამოხსნა ფარდობითობის ზოგადი თეორიის განტოლებები ერთგვაროვანი და იზოტროპული სამყაროსთვის (ეს ისეთი სამყაროა, რომელშიც ნივთიერება სივრცეში საშუალოდ თანაბრადაა განაწილებული, ხოლო სივრცის ყველა მიმართულება ეკვივალენტურია ). ზოგად შემთხვევაში, ამონახსნები არასტაციონარულ სამყაროს შეესაბამებიან, აღწერენ სამყაროს გაფართოვებას ან შეკუმშვას. 1929 წელს ედვინ ჰაბლმა მრავალწლიანი ასტროფიზიკური დაკვირვებების შედეგად, სამყაროს გაფართოვება აღმოაჩინა. ფრიდმანის მოდელები კოსმოლოგიის მომდევნო განვითარების ქვაკუთხედს წარმოადგენენ.ეს მოდელები სამყაროში მასათა მოძრაობის მექანიკურ სურათს და სამყაროს გლობალურ სურათს აღწერენ. ძველი კოსმოლოგია ცდილობდა სამყაროს მოჩვენებითი სტაციონარობის ახსნას; ფრიდმანის ევოლუციური მოდელები სამყაროს დღევანდელ მდგომარეობას მის ისტორიასთან აკავშირებდნენ. XX საუკუნის 40 – იანი წლებიდან კოსმოლოგია სამყაროს გაფართოვების სხვადასხვა ეტაპებზე მიმდინარე პროცესეით დაინტერესდა. 1948 წელს გამოვმა ცხელი სამყაროსმოდელი შექმნა. ამ თეორიის თანახმად, გაფართოვების დასაწყისში ნივთიერება უზარმაზარი ტემპერატურით ხასიათდებოდა. ამავე დროს შემუშავებულ იქნა ასტრონომიული დაკვირვებების პრინციპულად ახალი მეთოდები – შეიქმნა რადიოასტრონომია, რენტგენული ასტრონომია, გამა – ასტრონომია. ახალი შესაძლებლობები ოპტიკურ ასტრონომიასაც გაუჩნდა. 1965 წელს პენზიასმა და უილსონმა რელიქტური გამოსხივება აღმოაჩინეს. ამ გაცივებულ ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებას სამყაროს გაფართოვების საწყის ეტაპებზე ძალიან მაღალი ტემპერატურა ჰქონდა. ამ აღმოჩენამ გამოვის თეორიის ჭეშმარიტება ცხადყო.თანამედროვე კოსმოლოგია ინტენსიურად იკვლევს კოსმოლოგიური გაფართოვების დასაწყისის პრობლემას. გაფართოვების დასაწყისში მატერიის სიმკვრივე წარმოუდგენლად დიდი იყო, ხოლო ნაწილაკების ენერგია ძალზედ მაღალი. აქ კოსმოლოგია აქტიურად "თანამშრომლობს" ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკასთან, ვინაიდან მხოლოდ უკანასკნელს ძალუძს ნივთიერების ასეთი ექსტრემალური მდგომარეობის აღწერა.კოსმოლოგიის მეორე, არანაკლებ მნიშვნელოვან, პრობლემას სამყაროს არსებული სტრუქტურის წარმოშობა წარმოადგენს.
|
| |
| |
| be-ka(edward)cullen | თარიღი: კვირა, 24.05.2009, 15:07 | შეტყობინება # 47 |
|
ჰოგვორტსის დირექტორი
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 479
სტატუსი: offline
| ასტროფიზიკური დაკვირვებები ადასტურებენ, რომ დიდ მასშტაბებში (სივრცის იმ უბნებში, რომელთა ზომა ასეულობით მეგაპარსეკს აღემატება (იხ. პარსეკი)) მატერიის განაწილება სამყაროში ერთგვაროვანია, ხოლო სივრცის ყველა მიმართულება ეკვივალენტურია. ამ ფაქტებზე დაფუძნებულ ფრიდმანისეულ მოდელებში მატერია განიხილება როგორც უწყვეტი გარემო, რომელიც თანაბრად ავსებს მთელ სივრცეს, და დროის ყოველ მომენტში სიმკვრივის და წნევის გარკვეული მნიშვნელობებით ხასიათდება. ამ გარემოს მოძრაობის გასაანალიზებლად თანმხლებ ათვლის სისტემასიყენებენ. ამ სისტემაში ნივთიერება უძრავია, ნივთიერების დეფორმაციას ათვლის სისტემის დეფორმაცია ასახავს, ასე რომ ამოცანა ათვლის სისტემის დეფორმაციის აღწერაზე დაიყვანება. თანმხლები ათვლის სისტემის სამგანზომილებიან სივრცეს თანმხლები სივრცე ვუწოდოთ. ერთგვაროვანი და იზოტროპული სივრცის შემთხვევაში სიგრძის ელემენტის კვადრატი შემდეგი ფორმულით გამოისახება: რაც ეხება ოთხგანზომილებიან ინტერვალს, მას შემდეგი სახე აქვს:
ds2 = c2dt2 − dl2 აქ t დროა, x, y, z - უგანზომილებო სივრცითი კოორდინატებია,R - სივრცის სიმრუდის რადიუსი, c - სინათლის სიჩქარე, k = -1 (სივრცეს აქვს უარყოფითი სიმრუდე), 0 (ევკლიდური სივრცე), 1 (დადებითი სიმრუდე). დროის მიხედვით R - ის ცვლილება თანხლები ათვლის სისტემის, და მაშასადამე, ნივთიერების გაფართოვებას ან შეკუმშვას აღწერს. ათვლის სისტემის დეფორმაციის ამოცანის ამოსახსნელად საჭიროა ერთადერთი R (t) ფუნქციის პოვნა, რომელიც მოცემულ შემთხვევაში ფარდობითობის ზოგადი თეორიის შემდეგ ორ განტოლებას აკმაყოფილებს:
(1)
(2) აქ შტრიხები R – ის თავზე და t ინდექსი აღნიშნავენ გაწარმოებას დროის მიხედვით ორჯერ და ერთხელ შესაბამისად.λ კოსმოლოგიური მუდმივაა, რომელიც ვაკუუმის გრავიტაციას აღწერს. სიდიდე ათვლის სისტემაში წრფივი მასშტაბების ფარდობითი ცვლილების სიჩქარეს განსაზღვრავს; ეს სიდიდე H ასოთი აღინიშნება, მას ჰაბლის მუდმივა ეწოდება. (1)და(2) განტოლებებიდან შემდეგი თანაფარდობა გამომდინარეობს:
(3) ეს განტოლება გრავიტაციის გამო სამყაროს გაფართოვების ტემპის შენელებას აღწერს. მასში გათვალისწინებულია, რომ მიზიდულობა ნივთიერების წნევითაც იქმნება. ვინაიდან ერთგვაროვან სამყაროში წნევის გრადიენტი არ არსებობს, ადგილი არ აქვს ჰიდროდინამიკულ ძალებს, რომლებიც წნევათა სხვაობითაა გამოწვეული და რომლებიც ნივთიერების მოძრაობაზე გავლენას ახდენენ. წნევა მხოლოდ მიზიდვაში ვლინდება. (1)და (2)განტოლებათა ამოსახსნელად უნდა ვიცოდეთ კავშირი წნევასა და სიმკვრივეს შორის (ნივთიერების მდგომარეობის განტოლება).სამყაროს ევოლუციის სხვადასხვა ეტაპებზე ეს დამოკიდებულება სხვადასხვაა.თანამედროვე სამყაროში კოსმოლოგიური მუდმივაλ = 0, ან იმდენად მცირეა,ფარდობითობის თეორია, ფიზიკური თეორია, რომელიც შეისწავლის სივრცისა და დროის თვისებებს. ფარდობითობის თეორია კვანტურ მექანიკასთან ერთად თანამედროვე ფიზიკის საფუძველია. იგი ჩამოყალიბდა იმ ღრმა წინააღმდეგობათა გადალახვის შედეგად, რომლებიც წარმოიშვა კლასიკურ ფიზიკაში მექანიკური და ელექტრომაგნიტური მოვლენების თეორიების, როგორც ერთმანეთთან, ისე ექსპერიმენტთან შეთანხმების დროს. ამ წინააღმდეგობათა დასაძლევად აუცილებელი გახდა კლასიკური ფიზიკის ფუნდამენტური ცნებებისა და დებულებების შეცვლა. ეს ცვლილებები განსაკუთრებით შეეხო ჩვენს წარმოდგენებს სივრცესა და დროზე და მათთან მატერიის კავშირს. ფარდობითობის თეორიამ გამოაშკარავა მოძრავი ობიექტის სივრცული და დროითი მახასიათებლების დამოკიდებულება ათვლის სისტემის მიმართ ამ ობიექტის სიჩქარეზე და შემოიღო სივრცისა და დროის] ერთიანი ოთხგანზომილებიანი კონტინუუმი – სივრცე–დრო. ყველა პროცესისათვის სივრცულ–დროითი კანონზომიერებანი ერთნაირია, რაც საშუალებას გვაძლევს ვილაპარაკოთ სივრცე–დროის თვისებებზე. ფარდობითობის ზოგადი თეორია, ანუ გრავიტაციის თეორია, სივრცულ–დროით თვისებებს შეისწავლის გრავიტაციულ ველში. ფარდობითობის სპეციალური თეორია ამ თვისებებს ისეთი მიახლოებით იკვლევს, როცა შესაძლებელია გრავიტაციული ეფექტების უგულებელყოფა. მაშასადამე, ეს თეორია ფარდობითობის ზოგადი თეორიის კერძო შემთხვევაა. ფარდობითობის სპეციალური თეორიას ხშირად აინშტაინის ფარდობითობის თეორიას, ან მოკლედ ფარდობითობის თეორიას უწოდებენ. რომ (3)და(4)განტოლებებში ის შეიძლება უგულებელვყოთ.
|
| |
| |
| be-ka(edward)cullen | თარიღი: კვირა, 24.05.2009, 15:07 | შეტყობინება # 48 |
|
ჰოგვორტსის დირექტორი
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 479
სტატუსი: offline
| მცირე ცთომილები, ასტეროიდები, მზის ირგვლივ ელიფსურ ორბიტებზე მოძრავი სხეულები, რომელთა ზომები 9 დიდ ცთომილთან შედარებით მცირეა. მაგ., ცერერას დიამეტრია 770 კმ, პალადასი — 490 კმ, ვესტასი — 385 კმ, სხვებისა - ბევრად ნაკლები. XX საუკუნეში აღმოჩენილია მხოლოდ 40კმ-ზე ნაკლებ დიამეტრიანი მცირე ცთომილები. ყველა იმ მცირე ცთომილებს, რომელთა ორბიტა ზუსტადაა გამოთვლილი, საკუთარი სახელი და მუდმივი ნომერი აქვს. ასეთი ცთომილების რიცხვი 2500-ზე მეტია. მათზე ინფორმაცია ყოველწლიურად ქვეყნდება საერთაშორისო გამოცემაში "მცირე ცთომილების ეფემერიდები". მცირე ცთომილების ორბიტები ძირითადად მარსისა და იუპიტერის ორბიტებს შორისაა. მათ დიდი ექსცენტრისიტეტები აქვთ, ეკლიპტიკის სიბრტყისადმი საშუალო დახრილობა კი 9,54°-ია.გალაგტიკა ჰქვია ვარსკვლავების, გალაქტიკური გაზის, მტვრის, და უჩინარი მატერიების დიდ სისტემას, რომელიც გრავიტაციული ზემოქმედებით უკავშირდება ერთმანეთს. ჩვეულებრივ გალაქტიკაში შედის 10 მილიონიდან (107)რამოდენიმე ტრილიონამდე (1012) ვარსკვლავი. გალაქტიკების დიდი ნაწილი შედგება პატარა ვარსკვლავური სისტემებისგან.როგორც წესი გალაგტიკების დიამეტრი ათი ათასიდან ასი ათას სინათლის წლამდე მერყეობს. დაახლოებით გალაგტიკის მასის 90 % ამოუცნიბ შავ მატერიებზე მოდის, ეს კომპონენტი ჯერ-ჯერობით შეუსწავლელია.არსებობს თვალსაზრისი რომ გალაგტიკის ცენტრში შავი ხვრელი მდებარეობს.არსებობს მოსაზრება, რომ სამყაროში 100 მილიარდი გალაქტიკაა არსებობს სამი სახის გალაგტიკა, ესენია: ელიპტიკური, სპირალური და არასწორი. ჩვენი გალაგტიკა ჩვენი გალაგტიკა (ირმის ნახტომი), წარმოადგენს დისკოვან სპირალურ გალაგტიკას, მისი დიამეტრია 30 კილოპარსეკია (ანუ 100 000 სინათლის წელი) სისქე კი 3000 სინათლის წელი. მასში შედის დაახლოებით 3×1011 ვარსკვლავი, ხოლო მისი მასა შეადგენს 6×1011 მზის მასას. ზალიან ცოტაა ისეთი გალაქტიკების რიცხვი რომლებიც სხვებისგან გამოყოფილია, ხშირად გალაგტიკები ჯგუფებად არიან, რომელშიც შედის დაახლოებით 50 ერთეული მათგანი.არსებობს უფრო დიდი ზომის „ოჯახი“, რომელიც რამოდენიმე ათას გალაგტიკას მოიცავს.დროთა განმალობაში ისინი ერთმანეთში ირევიან და წარმოქმნიან ერთ-ერთ ყველაზე დიდ სტრუქტურას კოსმოსში, რომლის შუაგულშიც მდებარეობს მათ შორის ყველაზე დიდი ელიპტიკური გალაქტიკა.
|
| |
| |
| ele_elle | თარიღი: კვირა, 24.05.2009, 18:14 | შეტყობინება # 49 |
|
ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| be-ka(edward)cullen, +30 qula ravenclowws!
|
| |
| |
| hermi | თარიღი: ხუთშაბათი, 04.06.2009, 16:39 | შეტყობინება # 50 |
|
ძლიერი ჯადოქარი
ჯგუფი: პროფესორი
შეტყობინებები: 92
სტატუსი: offline
| be-ka(edward)cullen, gilocav, magari temaa. 
|
| |
| |
| ele_elle | თარიღი: პარასკევი, 05.06.2009, 18:58 | შეტყობინება # 51 |
|
ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| hermi, shenc dawere mere sxvas ras uyureeeb??
tan swavlob jer kidev!! morcha vcvli da yvelas vakleb 20 ravenclows garda!!
|
| |
| |
| hermi | თარიღი: პარასკევი, 05.06.2009, 21:24 | შეტყობინება # 52 |
|
ძლიერი ჯადოქარი
ჯგუფი: პროფესორი
შეტყობინებები: 92
სტატუსი: offline
| raga davwero???????? yvelaperi bekam dawera. 
|
| |
| |
| ele_elle | თარიღი: კვირა, 07.06.2009, 20:12 | შეტყობინება # 53 |
|
ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| haaa damiweret davaleba mzeze!!!
|
| |
| |
| the_dark_lord | თარიღი: კვირა, 14.06.2009, 13:01 | შეტყობინება # 54 |
 მეხუთეკურსელი
ჯგუფი: სლიზერინი
შეტყობინებები: 90
სტატუსი: offline
| ele elleexlaveeeeeeeeeeeeee დამატებულია (14.06.2009, 13:01)
---------------------------------------------
მზე სპექტრული ტიპის G2V ყვითელი ვარსკვლავია მზის სისტემის ცენტრში ირმის ნახტომის გალაქტიკაში. დედამიწა და სხვა ციური სხეულები (მათ შორის სხვა პლანეტები, ასტეროოიდები, მეტეორები, კომეტები და კოსმოსური მტვერი) მზის ირგვლის გარკვეულ ორბიტაზე მოძრაობენ. მზე წყალბადის. ჰელიუმისა და სხვა აირებისგან შემდგარი გიგანტური გავარვარებული სფეროა. მის ზედაპირულ ფენაში, რომელსაც ფოტოსფერო ჰქვია, ტემპერატურა 6000 გრადუს აღწევს. ამ ციური სხეულის ყველაზე მხურვალე ნაწილი ბირთვია. ჩვენი მნათობი სინათლის და სითბოს წყაროა. ის რომ არ იყოს, დედამიწა რამდენიმე წამში გაიყინებოდა, ორბიტიდან ამოვარდებოდა და სამყაროს წყვდიადში დაიწყებდა ხეტიალს. პლანეტაზე ყოველგვარი სიცოცხლე დაიღუპებოდა. მოცულობით მზე იმდენად დიდია, მილიონზე მეტ დედამიწას დაიტევს. იგი ეკლიპტიკაზე მოძრაობს.სექციების სია [დამალვა]
1 მზის გამოსხივება და ტემპერატურა
2 მზის გვირგვინი
3 მზის ქრომოსფერო
4 მზის ქიმიური შემადგენლობა
5 მზის აქტივობა
5.1 პოლარული ციალი მზის გამოსხივება და ტემპერატურა [რედაქტირება] სივრცეში მზე ყველა მიმართულებით რადიალურად გამოასხივებს დიდ ენერგიას:4×10³³ ერგს წამში. ეს იმას ნიშნავს, რომ მისი ზედაპირის ყოველი კვადრატული მეტრი 84 000 ცხენის ძალას გამოყოფს. ოღონდ დედამიწაზე მოდის გამოყოფილი ენერგიის მხოლოდ 1:2 000 000 000 ნაწილი. მზის ხილული ზედაპირის ტემპერატურა საშუალოდ 6000 გრადუსია ხოლო შინაგანი 10 მილიონი გრადუსია(ეს მხოლოდ მოსაზრებაა).
LORD RIDDLE
|
| |
| |
| ele_elle | თარიღი: ორშაბათი, 15.06.2009, 21:09 | შეტყობინება # 55 |
|
ravenclaw_s xelmdz. da ASTRONOMI!!!
ჯგუფი: ჰოგვორტსის დირექტორი
შეტყობინებები: 131
სტატუსი: offline
| +15 qula
|
| |
| |
| nika12 | თარიღი: კვირა, 12.07.2009, 22:21 | შეტყობინება # 56 |
 მეორეკურსელი
ჯგუფი: გრიფინდორი
შეტყობინებები: 29
სტატუსი: offline
| მზე სპექტრული ტიპის G2V ყვითელი ვარსკვლავია მზის სისტემის ცენტრში ირმის ნახტომის გალაქტიკაში. დედამიწა და სხვა ციური სხეულები (მათ შორის სხვა პლანეტები, ასტეროოიდები, მეტეორები, კომეტები და კოსმოსური მტვერი) მზის ირგვლის გარკვეულ ორბიტაზე მოძრაობენ. მზე წყალბადის. ჰელიუმისა და სხვა აირებისგან შემდგარი გიგანტური გავარვარებული სფეროა. მის ზედაპირულ ფენაში, რომელსაც ფოტოსფერო ჰქვია, ტემპერატურა 6000 გრადუს აღწევს. ამ ციური სხეულის ყველაზე მხურვალე ნაწილი ბირთვია. ჩვენი მნათობი სინათლის და სითბოს წყაროა. ის რომ არ იყოს, დედამიწა რამდენიმე წამში გაიყინებოდა, ორბიტიდან ამოვარდებოდა და სამყაროს წყვდიადში დაიწყებდა ხეტიალს. პლანეტაზე ყოველგვარი სიცოცხლე დაიღუპებოდა. მოცულობით მზე იმდენად დიდია, მილიონზე მეტ დედამიწას დაიტევს. იგი ეკლიპტიკაზე მოძრაობს. მზის გამოსხივება და ტემპერატურა [რედაქტირება]
სივრცეში მზე ყველა მიმართულებით რადიალურად გამოასხივებს დიდ ენერგიას:4×10³³ ერგს წამში. ეს იმას ნიშნავს, რომ მისი ზედაპირის ყოველი კვადრატული მეტრი 84 000 ცხენის ძალას გამოყოფს. ოღონდ დედამიწაზე მოდის გამოყოფილი ენერგიის მხოლოდ 1:2 000 000 000 ნაწილი. მზის ხილული ზედაპირის ტემპერატურა საშუალოდ 6000 გრადუსია ხოლო შინაგანი 10 მილიონი გრადუსია(ეს მხოლოდ მოსაზრებაა).
, მზის დაბნელება
მზის გვირგვინი [რედაქტირება]
ქრომოსფეროს ზემოდან აკრავს მზის ატმოსფეროს გარე ნაწილი, ე.წ მზის კორონა (გვირგვინი). იგი მეტად გაიშვიათებული გარემოა გა ვრცელდება რამდენიმე მლნ კმ-ის სიმაღლეზე. მას არ ააქვს მკვეთრი ზედა საზღვარი. სუსტი ნათების გამო, არც კორონა მოჩანს ჩვეულებრივ პირობებში ცის კაშკაშა ფონზე. ამიტომ აქამდე მას მხოლოდ მზის სრულ დაბნელებათა დროს შეისწავლიდნენ. მაგრამ ამჟამად კორონის შესასწავლად ტელესკოპებს იყენებენ.კორონა არ არის მკვეთრად გამოყოფილი და სიმეტრიული; იგი ქმნის შორს განვრცობილ გრძელ სხივებს. მზის გვირგვინი თავისებური ფიზიკური გარემოა. ამ უაღრესად გაიშვიიათებულ გარემოში ატომების სიჩქარე იმდენად დიდია, რომ მას მილიონი გადუსი ტემპერატურა შეესაბამება. მზის კორონიდან განუწყვეტლივ გამოიფრქვევა პლაზმა. ამ პროცესს მზის ქარი ეწოდება. იგიდედამიწის ახლო სივრცესაც აღწევს, სადაც მისი სიჩქარე 300-400 კმ/წმ-ს აღემატება. მზის ქრომოსფერო [რედაქტირება]
მზის ქრომოსფერო გაზოვანი სფეროს ის ფენაა, რომელიც ფოტოსფეროს ზემოთაა მოქცეული. ქრომოსფეროს ტემპერატურა თანდათანობით იზრდება სიმაღლის მიხედვით და ზედა ნაწილში რამოდენიმე ათეულ ათას გრადუსს აღწევს. ქრომოსერო იმდენად გაიშვიათებული გარემოა, რომ უშუალოდ ვერც ვხედავთ ცის კაშკაშა ფონზე. მხოლოდ მზის სრულ დაბნელების წუთებში, როცა მთვარის ბადრო მთლიანად ფარავს მზის ფოტოსფეროს და ცის ფონი ბნელდება, შეიძლება შევამჩნიოთ ბნელ დისკოს გარსშემოვლებული ძალიან ვიწრო, მაგრამ კაშკაშა მოწითალო რგოლის სახით. ამ შეფერილობის გამო უწოდებენ მზის ატმოსფეროს ამ ფენას ქრომოსფეროს, რაც ფერად ანუ შეფერადებულ სფეროს ნისნავს. მოწითალო ფერი იმით აიხსნება, რომ ქრომოსფეროში უხვად არის წყალბადი, რომელიც ინტენსიურად გამოსხივდება სპექტრის გრძელტალღიან წითელ უბანში. მზის ქიმიური შემადგენლობა [რედაქტირება]
აქამდე მზეში აღმოჩენილია მენდელეევის პერიოდული სისტემის ქიმიური ელემენტების 70-ზე მეტი ელემენტი. მათ შორისაა წყალბადი(რომელიც მზის მთავარი შემადგენელი ნაწილია-70% მდე), ჰელიუმი ( აგრეთვე საკმაოდ დიდი რაოდენობით-29% მდე), კალიუმი, რკინა და სხვა (მათ წილად მხოლოდ 1% მოდის). მზის აქტივობა [რედაქტირება]
დროდადრო მზის ატმოსფეროში წარმოიშობა ე.წ. აქტიური არეები, რომელთა რაოდენობაც რეგულარულად მეორდება საშუალოდ ყოველი 11 წლის შემდეგ. აქტიური არეების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გამოვლინებაა ფოტოსფეროში შემჩნეული მზის ლაქები. პერიოდს, როცა ლაქები სულ არ შეინიშნება, მზის აქტიობის მინიმუმი ეწოდება. მინიმუმის შემდეგ მზის ეკვატორის გასწვრივ ორივე მხარეს ჩნდება ლაქების ზოლები, რომელთა ინტენსიურობაც თანდათან იზრდება. სამ-ოთხ წელიწადში დგება მზის აქტივობის მაქსიმუმი. მერე მზის აქტივობა თანდათან ეცემა და დაახლოებით თერთმეტი წლის შემდეგ კვლავ მინიმუმი მეორდება.
, მზის აქტიობამაქსიმუმის დროს შეიმჩნევა მზის აქტიური არეების აფეთქების მსგავსი მკვეთრი ნათება. ხშირია ამოფრქვევა, რომლის დროსაც აირის გიგანტური შადრევნები, პროტუბერანცები, ზედაპირიდან ათასობით კილომეტრზე გამოიტყორცნება და წამში 1000 კმ-მდე სიჩქარეს ანვითარებს. ეს პროცესი რამდენიმე საათს ან რამდენიმე დღეს გრძელდება. ამოფრქვევა გავლენას ახდენს დედამიწის ტროპოსფეროზე (ატმოსფეროს იმ ნაწილზე, რომელიც განაპირობებს ამინდს ჩვენს პლანეტაზე), აგრეთვე ბიოსფეროზე და, მაშასადამე ადამიანზეც. პოლარული ციალი
პოლარული ციალი არის მზის აქტივობის ერთ-ერთი ფორმა - ცის ელექტრული ნათება ღამით. იგი ყველაზე ხშირად დედამიწის პოლარულ უბნებში შეიმჩნევა. დედამიწიდან 90-1000 კილომეტრ სიმაღლეზე მზის ნაწილაკების ნაკადი ეჯახება ზედა ატმოსფეროს შემადგენელ კომპონენტებს. (ჟანგბადსა და აზოტს) და იწვევს ჰაერის ძალზე ლამაზ ნათებას, რომელიც ხან სხივებს ემსგავსება, ხან ფერად-ფერად ფარდებსა და ბაფთებს. მას პოლარურ ციალს ეძახიან.
|
| |
| |
| |
 | |  |
|
